Dịch sởi đang lây lan rộng và chưa có dấu hiệu dừng lại. Với sự xuất hiện của chủng vi rút sởi mới, một số bất thường của vụ dịch năm nay đã được cảnh báo.
Sởi tấn công trẻ nhỏ
Theo Th.S-BS Nguyễn Văn Lâm, Phó trưởng khoa Truyền nhiễm, Bệnh viện (BV) Nhi T.Ư, số bệnh nhi nhập viện do mắc sởi liên tục tăng trong các ngày gần đây với 8-10 ca/ngày, có ngày lên đến 16 ca, so với trung bình 5-6 ca nhập viện/ngày tại thời điểm một tháng trước. Các bệnh nhân nhập viện chủ yếu sống tại Hà Nội và các tỉnh: Nam Định, Bắc Ninh, Vĩnh Phúc, Bắc Giang, Nghệ An. Cục Y tế dự phòng, Bộ Y tế cũng cho biết, dịch sởi đã xuất hiện tại 24 tỉnh/thành và dự báo sẽ chưa dừng lây lan.
Tại BV Nhi T.Ư, nhiều bệnh nhi mắc sởi bị tai biến nặng trong tình trạng viêm phổi suy hô hấp đe dọa tính mạng của trẻ.
Tại Khoa Truyền nhiễm của BV Nhi T.Ư, phần lớn các ca nặng là trẻ dưới 9 tháng tuổi. “Trẻ nhỏ dưới 9 tháng tuổi khi bị sởi thường diễn biến nặng, nguy cơ bị biến chứng cao và khó chẩn đoán bởi các trường hợp này không nổi ban sởi điển hình. Đây cũng là đối tượng chưa đến tuổi tiêm phòng sởi, chủ yếu phòng bệnh nhờ vào miễn dịch từ mẹ truyền cho trong quá trình mang thai. Vì vậy gia đình có trẻ nhỏ cần chăm sóc trẻ, đảm bảo dinh dưỡng đầy đủ giúp trẻ có thể trạng tốt; giữ vệ sinh môi trường thông thoáng để giảm thấp nhất nguy cơ nhiễm vi rút sởi”, Th.S-BS Nguyễn Văn Lâm lưu ý.
“Cần đặc biệt lưu ý với sơ sinh là con của sản phụ bị sởi. Ở lứa tuổi này nếu mắc sởi nguy cơ bị các biến chứng nặng: dẫn đến viêm phổi, viêm não”, TS Nguyễn Tiến Dũng, Trưởng khoa Nhi BV Bạch Mai khuyến cáo.
Ngoài ra, nguy cơ tử vong do tai biến nguy hiểm khi trẻ mắc sởi trên nền bệnh sẵn có, thể trạng yếu (bệnh mạn tính, bệnh bẩm sinh, suy dinh dưỡng). Tại BV Nhi T.Ư, đã có 5 trẻ mắc sởi tử vong thuộc các trường hợp này.
Chủng vi rút sởi mới xâm nhập
“Một hiện tượng bất thường của dịch sởi năm nay đó là nhiều trẻ dưới 9 tháng tuổi bị mắc sởi. Trong khi vụ dịch trước (2009-2010), các ca mắc sởi chủ yếu là lứa tuổi học sinh, sinh viên trên 15 tuổi”, PGS-TS Phan Trọng Lân, Viện trưởng Viện Pasteur TP Hồ Chí Minh đánh giá.
Ông Lân nhận định, trẻ nhỏ thường chỉ ở nhà không đi xa, hầu như không có “cơ hội” tiếp xúc với các ổ dịch bên ngoài, vì vậy cần lưu ý đến yếu tố: trẻ bị nhiễm vi rút sởi từ những người tiếp xúc gần như: cha, mẹ, anh chị em, người chăm sóc trẻ. “Đã có một trẻ 3 tháng tuổi mắc sởi vào điều trị bị biến chứng nặng. Trước nhập viện trẻ được chăm nuôi tại nhà và có bố, mẹ bị sởi sau đó lây sang bé”, BS Nguyễn Văn Lâm cho biết.
Các chuyên gia cũng cho biết thêm, bản thân vi rút sởi không tồn tại lâu trong môi trường bên ngoài. Nơi cư trú của vi rút này là người. Lây nhiễm sởi là việc trực tiếp hít phải dịch (ho, hắt hơi, nước bọt) từ người mang ri rút phát tán ra. Vì vậy, rất cần lưu ý các yếu tố này để phòng lây nhiễm sởi cho trẻ.
Nghiên cứu mới nhất tại Viện Pasteur TP Hồ Chí Minh đã khẳng định vi rút sởi gây vụ dịch các các tỉnh phía nam năm 2013-2014 là chủng vi rút mới lần đầu xuất hiện. Chủng vi rút này là D8, thay thế cho chủng H1 là tác nhân gây nên vụ dịch sởi trước (năm 2009-2010).
Theo Tổ chức Y tế thế giới, trước khi xuất hiện tại Việt Nam, vi rút sởi D8 này là nguyên nhân gây dịch sởi từ đầu năm 2013 tại một số nước có biên giới với Việt Nam.
Viện Vệ sinh dịch tễ T.Ư tại Hà Nội cũng đang nghiên cứu để nhận diện về chủng vi rút gây vụ dịch sởi tại các tỉnh phía bắc.
* Sởi có khả năng lây lan mạnh trong vòng 4 ngày trước và sau khi người bệnh bắt đầu nổi ban sởi. Vì vậy, người mắc sởi, những người tiếp xúc gần với ca bệnh cũng cần cách ly để hạn chế việc lây lan. Vắc xin sởi đang có tại Việt Nam có thể bảo vệ được trước chủng vi rút sởi D8 mới xuất hiện.
PGS-TS Phan Trọng Lân, Viện trưởng Viện Pasteur TP.HCM
* Để phòng sởi, trẻ cần được tiêm đủ hai mũi (lúc 9 tháng tuổi và 18 tháng tuổi. Tuy nhiên, hiện chúng ta mới đạt khoảng 70% trẻ được tiêm đủ hai mũi. Ngay trong tháng 2 này, các địa phương sẽ tổ chức tiêm cho các trẻ chưa được tiêm và chưa được tiêm đầy đủ.
Thứ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Thanh Long
|
Liên Châu
Ảnh: Shutterstock
>> Dịch sởi đang lan rộng
>> Dịch sởi bùng phát tại 5 tỉnh thành